دلایل خشک شدن چشمه علی شهر ری چیست؟ - وبلاگ ساعت مچی

به گزارش وبلاگ ساعت مچی، در روزهای گذشته خبری خواندید از خشک شدن چشمه هشت هزار ساله شهر ری. حال صحبت های کارشناسان را درباره دلایل آن بخوانید.

در شرایطی که چهار روز قبل اعلام شد، آب چشمه علی شهرری خشک شده، حالا میراث فرهنگی می گوید شرایط چشمه علی با یکی دو سال گذشته فرقی ندارد و مانند گذشته همچنان بچه ها در آب چشمه آب تنی می کنند!

مدیر کنندگی میراث فرهنگی شهرری روز 25 شهریور اظهار داشت که در یکی دو روز گذشته ناگهان دبی آب در چشمه علی شهر ری پایین آمده و این چشمه خشک شده است، اما کمتر از 24 ساعت یعنی فردای آن روز اعلام شد که شرایط آب چشمه مانند همیشه است، درست مانند اتفاقی که سال گذشته برای چشمه طاق بستان افتاد و هیچ کس پیگیر دلیل آن نشد.

سپیده سیروس نیا معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران با ارائه ی نموداری از میزان دبی آب در سال های گذشته، اظهار داشت که کاهش آب های زیرزمینی باعث این تغییر در چشمه علی شده است.

وی با تاکید بر این که میراث فرهنگی هیچ کارشناس متخصص زمین شناسی برای بررسی این شرایط ندارد، گفت:

در زمان اعلام خبرِ کم شدن آب چشمه علی شهرری، به شرکت مترو اظهار داشتیم باید این قضیه را بررسی کند، چون در ابتدا بحث عبور مترو از نزدیکی این محوطه طبیعی تاریخی و چند بنای تاریخی دیگر مطرح شد، هرچند بعد از برگزاری جلسه ای مشترک قرار شد تونل مترو از این منطقه فاصله بگیرد که این کار نیز انجام شد، بنابراین با توجه به فاصله ای که اکنون ایجاد شده، بعید می دانم عامل کم شدن آب در چشمه علی، حفاری ها برای تونل مترو باشد.

او گفت:

براساس آمار در سال های گذشته، نشان داده شده که دبی آب در چشمه به مرور در حال کم شدن است، چون سطح آب های زیرزمینی نیز در حال پایین آمدن است و قطعا چشمه علی نیز از آب های زیرزمینی نشات می گیرد، بنابراین می توان گفت آب آن محوطه عملا یک سیر نزولی را طی می کند.

سیروس نیا با بیان این که تنها شخص گزارش دهنده درباره این شرایط فقط مسئول میراث فرهنگی شهر ری بوده، بیان نمود:

فردای روز اعلام خبر، کارشناس میراث فرهنگی استان تهران در بازدید از محوطه می بیند که شرایط چشمه درست مانند گذشته است، بنابراین قرار شد میزانِ دبی آب به دست آورده شود و نمودارهایی از چند سال برای میراث فرهنگی فرستاده شود، که براساس این نمودارها، در چند سال اخیر مشخص شده، دبی آب چشمه سیر نزولی داشته و آب به مرور در حال کم شدن است.

او با تاکید بر این که برای به دست آوردن نظرات کارشناسی باید از کارشناسانی در حوزه زمین شناسی درخواست دهیم تا این فرایند را بررسی کنند و ادامه داد:

فعلا هیچ مکاتبه ای با هدف بررسی با دستگاه های دیگر انجام نداده ایم، اما در این چند روز کارشناس استان تهران به طور مداوم از چشمه بازدید دارد.

وی با اشاره به حدسیات مطرح شده درباره نقش مترو در کم شدن آب چشمه علی بیان می کند که از سوی دیگر حدس زدیم شاید دستگاه حفار مترو باعث این اتفاقات باشد، اما با توجه به به نقشه ها و گزارش ها، مشخص شد مشکل مترو نیست. با این وجود با توجه به صحبت ها درباره مترو، از آن ها خواستیم تا یک سری گزارش ارائه دهند که نتیجه آن گزارش ها نیز نشان می دهد عملا از سال 92 سیر نزولی آب چشمه، بیشتر شده است.

سیروس نیا بیان نمود:

در هر صورت بعد از ارائه گزارش های روزانه از سوی کارشناس میراث فرهنگی و مترو، بررسی این شرایط در دستور کار قرار می گیرد.

عبدالعظیم امیر شاه کرمی دارنده دکترای ژئوتکنیک و سازه در این زمینه به یک رسانه اعلام کرده است:

برای پاسخگویی دقیق نیاز است نقشه در اختیار داشته باشیم اما به طور کلی مترو مانند یک سد است. هر جا مترو احداث شود، شمع می زنند و جلوی راستا آب زیرزمینی را می گیرند و آب به سمت دیگری منحرف می شود. متروها بدترین ساختمان های زیرزمینی مؤثر در خشک شدن چشمه ها هستند.

محمدرضا قدری دارنده دکترای زمین- باستان شناسی نیز در این زمینه به یک رسانه گفته است:

متروها معمولا تا 40 الی 50 متر و در کشورهای اروپایی حتی در سطح پایین تری احداث می شود، بنابراین مترو راستا خیلی از چشمه های زیرزمینی را دستکاری می کند. اما کارشناسان مترو پیش از عبور آن از یک منطقه این موضوعات را بررسی می کنند. حال باید دید ماحصل پژوهش های شرکت مترو در این زمینه چه بوده است. چشمه ها یا حاصل منابع آب زیرزمینی هستند یا آب ناشی از بارش منشأ حضور آنها است. اگر راستا چشمه به هردلیلی اعم از عبور مترو، گسل، فرونشست و زمین لرزه به هم بخورد، امکان وقوع هر نوع اتفاق برای چشمه ها غیر قابل تصور نیست.

به اعتقاد وی مترو می تواند حجم آب چشمه را کاهش دهد اما راستا آبگیری چشمه فقط یک راه نیست و آب آن از راستاهای مختلفی تأمین می شود بنابراین مترو ممکن است تأثیرگذار باشد اما بعید است باعث خشک شدن چشمه شود. از سویی بین اواخر شهریور تا اواسط مهر خشک ترین وقت است.