شهرام ناظری و یک کنسرت غیرطبیعی - وبلاگ ساعت مچی

به گزارش وبلاگ ساعت مچی، شهرام ناظری ـ خواننده باسابقه کشورمان ـ پس از یک سال و نیم دوری از ایران و صحنه اجرا، شامگاه جمعه ـ هفتم خرداد ماه ـ با خواندن اشعاری از شاعر مورد علاقه اش (مولانا) به روی صحنه کنسرتی آنلاین رفت؛ کنسرتی که او در سراسر اجرا از نبود تماشاگرها ابراز ناراحتی کرد و سطح اجرا را متوسط خواند.

به گزارش وبلاگ ساعت مچی، بامداد جمعه ـ هفتم خرداد ماه ـ علاقمندان به موسیقی پس از دوره ای تعطیلی کنسرت ها، شاهد اجرایی آنلاین و دو ساعته از شهرام ناظری، خواننده نام آشنای کشورمان بودند که البته برای تماشای این کنسرت، موظف به پرداخت مبلغی هم بودند.

ناظری در قالب کنسرت آنلاین آوای دوست در تالار وحدت روی صحنه رفت. در این کنسرت قطعاتی چون آتش در نیستان، شیدا شدم و دلا نزد کسی بنشین، راست بگو و ... از این خواننده اجرا شد.

در ابتدای کنسرت ناظری اظهار کرد: شرایط خیلی عجیب غریبی است که برای اولین بار رو به روی جایگاه های خالی نشسته ایم. خیلی جای مردم خالی است. سال ها عادت داشتیم که از حضور و نفَس مردم انرژی بگیریم. همین نفس ها خیلی جاها ما را نگه داشت که کار کنیم. یک سال و نیم در ایران نبودم و برای اجرای پروژه ای در امریکا بودم. در این مدت پیشنهادهای زیادی برای اجرای آنلاین به من شد ولی علاقه مند نبودم و فکر می کردم کرونا زود تمام شود و می توانیم به زودی از نفس های گرم و عشق آمیز مردم بهره مند شویم. یک سال و نیم است گروه ما به روی صحنه نرفته است. وقتی به ایران بازگشتم دیدم که کرونا حالا حالاها ماندگار است و این شد که تصمیم گرفتیم اجرای آنلاین داشته باشیم. در تنظیم آثاری که قرار است اجرا کنیم تغییراتی ایجاد شده است.

در جریان این کنسرت، قطعه ابتدایی که شروع شد با نوای کمانچه و قانون همراه بود که آوایی سوزناک را تداعی می کرد. پس از لحظاتی شوالیه آواز ایران با صلابتی که همیشه در صدایش شنیده می شود، در همراهی با سازها شروع به خواندن کرد.

آوازی که ناظری برای اولین قطعه اجرایی خود برگزیده بود، چو خیال تو درآید به دلم پایکوبی کنان نام داشت؛ اثری از مولانا که ناظری به زیبایی آن را شنیدنی کرده است.

در بخش دیگر، حال و هوای اجرا، یک پله بالاتر رفت؛ تا اینکه پس از ضربات ناگهانی بر دف، ابیات یکی از معروف ترین اشعار مولانا را با صدای ناظری می شنیدیم. این اثر با عنوان شیدا شدم، تأکیدهای زیبا و به جای ناظری بر ادای حروف اول کلمات شعر را همراه دارد. شیدا شدم با آهنگسازی لوریس چکناواریان، بر اساس یکی از غزلیات منسوب به مولانا ساخته شده است.

البته همانطور که شهرام ناظری هم در بخشی از صحبت هایش اظهار کرد، آثاری که در این کنسرت آنلاین می شنیدیم، تنظیم متفاوتی داشتند؛ به گونه ای که در نسخه اصلی این قطعه صدای گروه کر خواننده را همراهی می کند ولی در اینجا تنها صدای ناظری بود و بس؛ که البته در فضای آرامتری هم نسبت به اثر اصلی اجرا می شد.

شهرام ناظری پس از اجرای شیدا شدم خطاب به مردمی که در منزل کنسرتش را دنبال می کردند، گفت: امیدوارم اجرای آهنگ شیدا شدم را بعد از مدت طولانی ای که در خارج از سن به سر برده ایم، دوست داشته باشید. همانطور که گفتم نبود مردم در سالن کار را خیلی سخت کرده است.

او در ادامه بیتی شعر خواند، بی شما این نای نالان بی نواست/ این نواها از نفس های شماست و ادامه داد: به هر حال همیشه نفس مردم بوده که به ما انرژی و انگیزه داده و اکنون کارمان سخت تر است. امیدوارم بتوانیم کار را در حد متوسطی به خاتمه برسانیم.

قطعه بعدی راز را نهان نکن بود که این اثر نیز از غزلیات مولانا است. اشعار این اثر جنبه پندآموز دارد و بر راست گویی تأکید می کند.

در بخش بعدی این هنرمند گفت: می خواهم قطعه ای از مثنوی معنوی بخوانم. در مدتی که ایران نبودم اتفاقات زیادی افتاد؛ عزیزان و بزرگان زیادی همانند دو استاد بزرگ آواز ـ محمدرضا شجریان و عبدالوهاب شهیدی ـ را از دست دادیم که واقعه ای تلخ و ناگوار است. به هر حال به قول دوستی، زندگی قطاری است که همه سوار آن می شویم و در نهایت ما را به ایستگاه آخر می برد ولی نمی دانم چرا قرعه بیشتر به نام اهالی هنر و فرهنگ می افتد و مدام شاهد از دست رفتن این عزیزان بوده ایم. این قطعه را به روح عزیزانی که در عرصه فرهنگ و هنر از بین ما رفته اند و نبودشان تلخ و غیرقابل جبران بوده تقدیم می کنم.

او پس از بیان این صحبت ها در حالی که به تنهایی سه تار می نواخت، خواند: شاد باش ای عشق خوش سودای ما ... ای طبیب جمله علت های ما.

سراسر این قطعه تقریبا در ریتمی یکسان اجرا شد؛ بجز زمان هایی که ناظری با همنوازی سه تارش در اوج می خواند.

پس از آن ناظری عنوان نمود: آهنگ قفل زندان برای سال های خیلی دور است و اکثرا در کنسرت ها با شعر انقلابی استاد مولانا اجرا شده است؛ این اثر را همیشه ظرف این چهل سال اجرا کرده ام و همیشه جایگاه خود را دارد. برخی از قطعات هیچگاه جایگاه خود را از دست نمی دهند؛ به خصوص اگر با اشعار بزرگان ادبیات چون سعدی، عطار، مولانا و فردوسی همراه باشد. اصل این اثر برای رضا قاسمی است که سال ها است از ایران رفته، موسیقی را کنار گذاشته و به رمان نویسی روی آورده و در آن پیروز بوده است.

او یادآور شد: آن زمان ها شور و حال عجیبی داشتیم و هر روز همراه با آقای قاسمی آثاری می ساختیم. آن دوره، زمان شکوفایی موسیقی بود. ما هم نسل هایمان به معنای واقعی عاشق بودیم، آرمان خواه و روشنفکر. امروزه ورود فضای مجازی به زندگی بشر و این همه خشونت که گریبانگیر همه دنیا شده و البته در ایران ما روغن بیشتری دارد، برای نسل ما خیلی عجیب است. آهنگ باز آمدم چون عید نو تا قفل زندان بشکنم یادگار سال های دور است که تقدیم به عزیزان می کنیم.

ناظری سپس خواند، دربان اگر دستم شکست من دست دربان بشکنم و ...

درحالی که گروه همخوانی می کردند من چرخ گردان بشکنم نوازنده دف برای چند ثانیه نواخت و دوباره ناظری شروع به خواندن کرد. هر بار آواز و گروه اوج می گرفت، گاه شاید فرود می آمد و دوباه وارد اوج خوانی می شد.

در نهایت این قطعه با همخوانی گروه و اوج خوانی خواننده که می گفت من چرخ گردان بشکنم خاتمه یافت.

شهرام ناظری باری دیگر به سختی اجرای آنلاین اشاره و شرح داد: انگار که در خلاء اجرا می کنیم. در تالار رودکی که سال ها عادت به دیدن مردم داشتیم، اجرای آنلاین باعث شده است که در کارمان اشکالاتی داشته باشیم. اینکه اینگونه می خوانم برایم غیرطبیعی است. آهنگ هایی را اجرا می کنیم که سال ها خوانده ام ولی گاهی فکرم جای دیگر می رود و تپقی می زنم و به گمانم باقی گروه نیز همین گونه است. اگر این شرایط ادامه یابد، باید برای آینده فکری شود که بتوانیم به صورت آنلاین اجرا داشته باشیم.

در ادامه کنسرت، این خواننده باسابقه کشورمان به همراهی سازهای کمانچه، تار، عود و سنتور، اثر بردن پادشاه آن طبیب را بر بیمار تا حال او را ببیند را با شعری از مولوی، تقریبا در ریتمی که نه در اوج بود و نه خیلی آرام، خواند که گاهی در خاتمه این قطعه، نوازندگان ریتم سریع تری به کار بخشیدند. پس از لحظاتی هم دوباره قطعه راست بگو نهان مکن بار دیگر اجرا شد.

ناظری درباره اثر راست بگو نهان مکن گفت: این همه مولانا تأکید می کند راست بگو و به دنیا تکیه نکن که واقعا این دنیا ارزش ندارد. برای جوامعی که سرشار از دروغ شده است، تأکید همه اندیشمندان این بوده که جامعه سالم باشد و چیزی بر پرده دروغ وجود نداشته باشد. امیدوارم روزی برسد که دروغی نباشد. علت این که در اجراهایم این قطعه را انتخاب می کنم، این است که مخاطب با شنیدین آن با خودش فکر کند که در کجا دروغ گفته یا حتی من که آن را می خوانم با خودم فکر کنم فلان جا دروغ گفته ام.

پس از صحبت های این هنرمند، صدای سه تار ناظری و دیگر سازها آوای آشنا و دلنشین قطعه دلا نزد کسی بنشین که او از دل خبر دارد را به گوش رساندند. اثر مشهور و دلنشینی از مولانا؛ شاعر همیشگی ناظری. اثری که بسیاری از ایرانی ها به نوعی آن را شنیده اند و شاید جزو اشعاری از مولانا باشد که بتوانند بخش هایی از آن را به خاطر بیاورند.

البته اجرای این قطعه، همانگونه که شهرام ناظری مدام در اجرایش تأکید می کرد، حال و هوایی که باید را نداشت؛ ولی با این حال گوش دادن به آن خالی از لطف هم نبود.

ناظری اظهار کرد: در کنسرت آنلاین با همه عیب هایی که دارد دستمان بازتر است و می توانیم بیشتر صحبت کنیم. ای کاش همیشه این فضا در رادیو و تلویزیون برای ما فراهم بود که می توانستیم با مردم صحبت کنیم و این امر می توانست اثرات فرهنگی زیادی بر روی مردم داشته باشد.

پس از این صحبتها، قطعه زیبا و ماندگار آتشی در نیستان اجرا شد. این اثر با آهنگسازی خارق العاده جلال ذوالفنون، در زمره برترین آثار شهرام ناظری قرار می گیرد که البته این اثر بر پایه شعری از مجذوب تبریزی است؛ شاعری که از حافظ، سعدی و فردوسی بسیار تاثیر گرفته است و عناصر بسیاری از تعالیم مولوی نیز در اشعار وی دیده می شود. این اثر از ابتدا گفت و گویی از نی و آتش را روایت و به غیر از گیرا بودن موسیقی و آواز، داستانی زیبا و آموزنده را نقل می کند.

ناظری پس از خاتمه این قطعه گفت، وقتی آتشی در نیستان را اجرا می کردم به خاطر آوردم که بخشی از قطعه قبلی را نخواندم که به همین جهت بار دیگر قطعه قبلی را از وسط کار شروع به اجرا کرد.

او در خاتمه قطعه کُردی له یلی باوانم که یکی از معروف ترین آثار موسیقی کُردی است را برای دقایقی اجرا کرد.

اجرای آنلاین شهرام ناظری در ادامه مجموعه کنسرت های آنلاینی بود که از ابتدای همه گیری کرونا به میزبانی بنیاد فرهنگی هنری رودکی اجرا شده اند.