تنها دو محوطه تاریخی ثبت شده سیستان و بلوچستان ضابطه اختصاصی حریم و عرصه دارند - وبلاگ ساعت مچی

به گزارش وبلاگ ساعت مچی، ایسنا/ براساس گزارش های بدست آمده، تنها دو محوطه تاریخی ثبت شده سیستان و بلوچستان ضابطه اختصاصی حریم و عرصه دارند.

بدنبال اظهارات اخیر رئیس جمهور درباره اهمیت و حساسیت مشخص حریم آثار تاریخی با تاکید بر اینکه اختلالی در کسب و کار و معاش مردم ایجاد نکند؛ مجتبی سعادتیان معاون میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان گفت: در این استان 1680 اثر تاریخی ثبت شده داریم که شامل بناها و محوطه های تاریخی می شوند. درباره مشخص حریم بناهای تاریخی مشکل چندانی نداریم و 40 بنا هم مشخص عرصه و حریم شده اند اما در بین محوطه های باستانی سیستان و بلوچستان، تنها دو محوطه بمپور و شهر سوخته مصوبه حریم و عرصه دارند.

او افزود: حدود 10 محوطه باستانی داریم که احتیاجمند تصویب حریم مشخص شده هستند، اقدامات مشخص حریم و عرصه و حدس برای آنها اجرا شده است، اما هنوز مصوب و ابلاغ نشده است. آتشکده کرکویه، گورستان گشت سراوان، تپه دمبیگان قصرقند، محوطه حوضدار، گورستان شماره یک تیس و محوطه بندر تیس نمونه هایی از این موارد هستند.

سعادتیان در پاسخ به این پرسش که چرا تا به امروز حریم این محوطه های باستانی تصویب نشده، شرح داد: باستان شناسان خیلی دقیق و اصولی حریم های این محوطه های تاریخی را مشخص نموده و معتقدند که اگر دو محوطه تاریخی در گذشته در محدوده یک شهر یا روستا و در نزدیکی هم واقع شده اند، با توجه به ضوابط می توانند حریم یکسانی و یا یک حریم داشته باشند، اما وزارتخانه با این موضوع مخالف است و حریم های مشخص شده برای این محوطه ها و بناها را خیلی وسیع میداند و معتقد است باید برای هر محوطه، حریم جداگانه مشخص گردد و زمینهای مابین دو محوطه تاریخی جز حریم محسوب نگردد. به هر حال، برای تصویب این حریم ها در کوشش هستیم اصلاحات را انجام دهیم.

معاون میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان بعلاوه درباره چالش های مشخص حریم و عرصه در این استان اظهار کرد: متاسفانه به علت خشکسالی های اخیر، کشاروزی در استان سیستان و بلوچستان انجام نمی گردد و همین موضوع باعث شده در حریم محوطه های باستانی در چالش با کشاورزان نباشیم و یا زمین های کشاورزی در مزاحمت با حریم نباشند. ساخت و ساز هم در استان ما کمتر از استانهای دیگر اتفاق می افتد، اما همواره چالش هایی در حرایم آثار تاریخی وجود داشته است، مثلا در بمپور تعدادی منزل مسکونی در عرصه محوطه باستانی قرار گرفته اند که برای حل این معضل یا باید خانه های مالکان خریداری گردد یا زمین معوض به آنها داده گردد. بعلاوه ارتفاع بعضی از ساختمان ها خلاف حریم منظری است که باید منتظر باشیم عمر مفید آنها تمام گردد و در ساخت و ساز دوباره مصوبه ارتفاع در آنها لحاظ گردد.

او افزود: اتفاق مشابه را در بندر تیس داریم، در سال 1397 اقدامات مشخص عرصه و حریم این محوطه تاریخی انجام شد، اما حجم عظیمی از منازل مسکونی روی عرصه این محوطه باستانی قرار گرفته و احتیاجمند زمین های معوض است.

سعادتیان همچون سایر استانها چالش دیگر بر سر راه مشخص حریم و عرصه را بودجه و اعتبار دانست و گفت: سال جاری برای ساماندهی حرایم، بودجه محدودی به منطقه ها حوضدار و دلگان اختصاص دادند که نسبت به 1600 محوطه تاریخی ثبت شده در استان سیستان و بلوچستان، مبلغ آن بسیار ناچیز است. هر چند قرار شده است از محل اعتبارات استانی، تأمین بودجه عرصه و حریم محوطه ها را پیگیر شویم. کار مشخص حریم بناهای تاریخی آسان تر است، چون احتیاج به حدس ندارند و همین موجب می گردد هزینه کمتری لازم داشته باشد.

او در پاسخ به این پرسش که آیا چالشی با دستگاه های دولتی و مدیریت شهری در مشخص حرایم آثار تاریخی ندارید، اظهار کرد: در شهر زاهدان چالش هایی با مدیریت شهری داشتیم و پیش از اینکه سازوکاری برای این چالش ها بوجود آید، بخش زیادی از بافت تاریخی این شهر از بین رفت. در 110 تا 15 سال گذشته میراث فرهنگی با جدیت به این موضوع ورود پیدا نموده و از بناهای تاریخی به جای مانده حفاظت نموده است. حدود 15 بنای تاریخی در شهر زاهدان داریم که شهرداری در هر اقدامی پیرامون آنها، از میراث فرهنگی استعلام میگیرد و امروز دیگر چالشی در این زمینه نداریم.

سعادتیان افزود: حتی دستگاه هایی مانند جهاد کشاورزی برای ایجاد گلخانه، دامداری، پرورش شتر مرغ و ... استعلامات لازم را از ما کسب می نمایند و حتی برای بهره برداری از معادن، وزارت صمت از ما استعلام میگیرد و با پایش ها و آنالیز های ما اجازه اقدامات داده می گردد. بنابراین مسئله ای با دستگاه های دولتی نداریم. مشکل اصلی امروز با اداراتی مانند پست، آموزش و پرورش و ...است که بناهای تاریخی در اختیار آنهاست اما در بحث بازسازی این بناها و تأمین اعتبارات با میراث فرهنگی همکاری نمی نمایند.

معاون میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان درباره تفویض اختیار مشخص حریم و عرصه به ادارات کل استانها نیز اعلام کرد: تصویب مشخص حریم و عرصه باید برعهده خود وزاتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باشد. این تفویض اختیار ممکن است موجب رانت گردد و کارشناسان این حوزه متضرر اصلی شوند.